Tips en Adviezen in 2003 t/m 2006

Goed fiscaal nieuws voor emigranten

De belastingplichtige die Nederland verlaat en zijn (fiscale) heil in een ander land gaat zoeken, wordt "aan de grens" vaak geconfronteerd met een afrekening over lopende fiscale verplichtingen. Nederland kent zo'n afrekening - voor particulieren - voor de meerwaarde van aanmerkelijk-belangaandelen, de waarde van pensioenrechten, het recht op lijfrente-uitkeringen en voor kapitaalverzekeringen voor de eigen woning. Dankzij een recente uitspraak van het EG-Hof is deze aanslag in opspraak. Goed nieuws dus, als u van plan bent om in het buitenland te gaan wonen!

Conserverende aanslag
De afrekening zoals die nu plaats vindt, wordt een "conserverende aanslag" genoemd: de verschuldigde belasting ten tijde van de emigratie wordt bij aanslag vastgesteld, maar de emigrant hoeft die aanslag niet direct te betalen. Hij krijgt onder voorwaarden uitstel van betaling, en als hij de voorwaarden (meestal) 10 jaar keurig in acht heeft genomen, wordt de conserverende aanslag kwijtgescholden.

EG-Hof verwerpt conserverende aanslag
Een emigratieheffing - vastgelegd in zo'n conserverende aanslag - is volgens het Europese Hof van Justitie in strijd met de vrijheid van vestiging als bedoeld in het EG-verdrag. De procedure betreft de Fransman Hughes de Lasteyrie du Saillant. Bij zijn emigratie naar België werd hem een conserverende aanslag opgelegd over de meerwaarde van zijn aandelen in een Franse vennootschap. Volgens De Lasteyrie was die aanslag in strijd met het EG-recht. Het EG-Hof was het daarmee eens.

Bezwaar niet aanvaard
De Europese rechter besliste dat de emigratieheffing in strijd is met het recht van vrije vestiging van inwoners van een EU-lidstaat. De door Frankrijk aangevoerde verdediging voor de heffing - het voorkomen van belastingontwijking - werd niet aanvaard als een rechtvaardiging voor de inbreuk op het recht van vrije vestiging. Ook een vermindering van belastingopbrengst is volgens de EG-rechter geen dwingende reden van algemeen belang, ter rechtvaardiging van een maatregel die in strijd is met een fundamentele vrijheid. Dat lot trof ook het beroep van Frankrijk op de onderlinge samenhang in het Franse fiscale systeem ter rechtvaardiging van de emigratieheffing.

Hoe nu verder in Nederland?
Ná het bekend worden van deze EG-uitspraak kan de Nederlandse Belastingdienst in redelijkheid geen conserverende aanslagen meer opleggen aan emigranten. Eerder vastgestelde conserverende aanslagen, waartegen de emigrant tijdig bezwaar heeft gemaakt, lijken eveneens geen stand te kunnen houden. Het Tweede Kamerlid Dezentjé-Hamming heeft Financiën gevraagd welke consequenties De Lasteyrie-zaak voor Nederland heeft. Het wachten is op een reactie van Financiën.

Forse ingreep
Dat deze uitspraak gaat leiden tot een forse ingreep in ons wettelijk systeem staat wel vast. Temeer omdat de conserverende aanslag in veel nieuwe belastingverdragen een voorwaarde is, wil Nederland het recht op belastingheffing ná emigratie behouden. Kan er bij emigratie geen conserverende aanslag (meer) worden opgelegd, dan kan een directeur-grootaandeelhouder van een in Nederland gevestigde BV die in België woont, zijn aanmerkelijk-belangaandelen in de BV direct belastingvrij verkopen!

(Bron: EG-Hof van Justitie 11-03-2004, nr. C-9/02)